Εκτροφείο σαλιγκαριών

Πριν από καιρό κάποιος φίλος της Γαία μου έστειλε ένα e-mail και με ρωτούσε σχετικά με την εκτροφή του σαλιγκαριού

Αν και είχα πλήρη άγνοια του θέματος από περιέργεια και μόνο το έψαξα το θέμα.

Και ανακάλυψα ότι και το σαλιγκάρι είναι μια ολόκληροι επιχείρηση που μπορεί ώμος να γίνει ένα πολύ καλό χόμπι διαβάστε το παρακάτω κείμενο και θα πειστείτε.

Όποιος έχει σκοπό να εγκαταστήσει ένα εκτροφείο σαλιγκαριών πρέπει να γνωρίζει το σημαντικό ρόλο που παίζει το περιβάλλον, το κλίμα, το έδαφος και το υψόμετρο σε ό,τι αφορά στο είδος με το οποίο πρόκειται να ασχοληθεί. Σε όλο τον κόσμο, τα είδη του σαλιγκαριού (γένος Helix) είναι περίπου 4.000.Πάρα πολλά από αυτά είναι εγκλιματισμένα στη χώρα μας και αρκετά μπορούν να χαρακτηριστούν εδώδιμα.
Είναι περιζήτητο και καλοπληρωμένο σε όλες σχεδόν τις αγορές ενώ έχει πολύ νόστιμο κρέας και αποζημιώνει όποιον το δοκιμάζει.Για να δημιουργήσουμε ένα εκτροφείο 100 κιλών, απαιτούνται 200 τετραγωνικά μέτρα περίπου ασβεστώδους εδάφους. Η σκιά βοηθάει για μια ομαλή παραγωγή, ενώ το μεταλλικό πυκνοπλεγμένο συρματόπλεγμα κρίνεται αναγκαίο. Δεν χρειαζόμαστε ειδικό εργατικό προσωπικό, αφού απλές δουλειές, όπως το τάϊσμα, μπορούν να γίνουν από τον καθένα. Το κόστος συντήρησης θεωρείται χαμηλό, αφού για τροφή χρησιμοποιούμε ποώδη φυτά ή φυτικό υλικό που μπορούμε να προμηθευτούμε πολύ εύκολα, όπως λάχανο και κληματόφυλλα.


Το σαλιγκάρι αγαπάει την υγρασία της ατμόσφαιρας και αποφεύγει την υγρασία του εδάφους, γι’ αυτό πρέπει να φροντιζομε για των δροσισμό τον σαλιγκαριών και να διευκολύνεται η εκροή νερών. Το ασβεστώδες έδαφος είναι απαραίτητο, διότι σ’ αυτό ανατρέχει για να κατασκευάσει και να επιδιορθώσει το κέλυφος αλλά και να παράγει το περίβλημα των αυγών. Η αποστείρωση του εδάφους είναι σημαντική και κρίνεται αναγκαία αφού η παρασιτική χλωρίδα αποτελεί κίνδυνο για την επιβίωση του σαλιγκαριού. Όσον αφορά στη θρεπτική αξία του, αξίζει να σημειωθεί η μηδαμινή ποσότητα λίπους που υπάρχει και η παρουσία αμινοξέων που περιέχει. Για ένα γεύμα στο σπίτι τα σαλιγκάρια πρέπει να τεθούν σε νηστεία, αυτό όμως δεν ισχύει για τα σφραγισμένα, αφού αυτά έχουν απομακρύνει κάθε υπόλειμμα τροφής από το πεπτικό τους σύστημα.
Η νηστεία μπορεί να κρατήσει 4 έως 7 μέρες. Η αποβολή σάλιου και βλέννας από το σώμα γίνεται όταν πλένονται επανειλημμένα με άφθονο νερό που περιέχει αλάτι και ξύδι. Τρώγονται ως ψητά ή και βραστά. Σε γαλλικές συνταγές όπως η Gagarauolat όπου τα σαλιγκάρια βράζονται και ρίχνονται σε σάλτσα από καρύδια, η νοστιμιά είναι απερίγραπτη.
Οι τιμές εξαρτώνται από το είδος και ξεκινάνε από 3,5 ευρώ το κιλό περίπου κατευθείαν από την εκτροφή. Στο εμπόριο μπορούμε να το βρούμε και σε κονσέρβα.

Συνθήκες εκτροφής
Η τροφή των σαλιγκαριών πρέπει να είναι άφθονη αλλά και αρεστή, ενώ για το θέμα της περίφραξης υπάρχουν πολλές λύσεις όπως το μεταλλικό δίχτυ. Το φαγητό και ο ύπνος γίνονται σε δύο διαφορετικούς τόπους. Περνάει το μεγαλύτερο μέρος της μέρας στη σκιά, γιατί οι ακτίνες του ήλιου επιταχύνουν πολύ την επιφανειακή εξάτμιση του σώματός του.

Η χειμερία νάρκη του σαλιγκαριού διαρκεί σχεδόν έξι μήνες, από Οκτώβριο μέχρι Μάρτιο. Η αφύπνιση τον Απρίλιο οδηγεί το σαλιγκάρι στην απελπισμένη αναζήτηση τροφής αφού το χειμερινό αδυνάτισμα ήταν σημαντικό.
Πρέπει να προβλέψουμε το χώρο αναπαραγωγής για την απόθεση των αυγών, η επώαση διαρκεί 15-25 μέρες σε θερμαινόμενους χώρους που ευνοούν τη γέννηση των μικρών, το χώρο ανάπτυξης των νεογνών, το χώρο ανάπτυξης των μικρών σε στυλ θερμοκηπίου και τέλος το χώρο πάχυνσης των ενηλίκων σε 9-11 μήνες. Χωρίς θερμαινόμενες εγκαταστάσεις η ανάπτυξη πραγματοποιείται σε 13 με 18 μήνες.

Γενικά

Τα σαλιγκάρια αποτελούν ένα υψηλής αξίας προϊόν διατροφής, με συνεχώς αυξανόμενη ζήτηση.

Τα τελευταία χρόνια εκτιμάται όλο και περισσότερο η γαστρονομική και θρεπτική αξία του σαλιγκαριού. Επίσης, σε πολλές περιπτώσεις τα σαλιγκάρια έχουν χρησιμοποιηθεί για την παρασκευή φαρμακευτικών προϊόντων αλλά και για την παρασκευή καλλυντικών.

Ήδη, από την αρχαιότητα υπάρχουν μαρτυρίες για τη χρήση παρασκευασμάτων με βάση τα σαλιγκάρια.

Τα φυσικά αποθέματα των εδώδιμων σαλιγκαριών έχουν μειωθεί εξαιτίας της εντατικής συλλογής τους και της υποβάθμισης του φυσικού περιβάλλοντος (αποψίλωση των δασών, εντατικοποίηση της αγροτικής καλλιέργειας, πυρκαγιές κ.α. ).

Αυτό αναπόφευκτα οδήγησε στην ίδρυση και ενίσχυση της εκτροφής σαλιγκαριών σε διάφορες χώρες του κόσμου, όπως η Ιταλία, η Ισπανία, ο Καναδάς, οι Ηνωμένες Πολιτείες και κυρίως η Γαλλία.

Η εκτροφή σαλιγκαριών είναι ένας κλάδος ζωικής παραγωγής με μεγάλες προοπτικές ανάπτυξης τα επόμενα χρόνια.

Η αυξημένη συζήτηση σαλιγκαριών στις χώρες της Ευρωπαϊκής ένωσης δημιουργεί τις προϋποθέσεις για εξασφαλισμένη πώληση των παραγόμενων σαλιγκαριών σε ιδιαίτερα υψηλές τιμές.

Όλα τα παραπάνω δεδομένα κάνουν φανερή την ανάγκη για τη δημιουργία μονάδων εκτροφής σαλιγκαριών που θα βοηθήσουν ώστε να ξεπεραστούν μια σειρά από προβλήματα που αφορούν τη διακίνηση των σαλιγκαριών στις αγορές ενώ παράλληλα θα προστατέψει από τον αφανισμό τους φυσικούς πληθυσμούς των σαλιγκαριών.

Η ενασχόληση με την εκτροφή σαλιγκαριών απαιτεί γνώσεις αναφορικά με τον

βιολογικό κύκλο και την φυσιολογία των σαλιγκαριών ενώ η εγκατάσταση του

εκτροφείου γίνεται με συγκεκριμένες τεχνικές προδιαγραφές

Εκτροφή σαλιγκαριών

Ο τύπος εκτροφής που εφαρμόζουμε είναι αυτός της μικτής εκτροφής που είναι ο πιο αποδοτικός και επιτυχημένος και διακρίνεται σε δύο βασικά στάδια:

της αναπαραγωγής που γίνεται σε κτιριακές εγκαταστάσεις της πάχυνσης που γίνεται σε εξωτερικά διαμορφωμένα πάρκα

Η αναπαραγωγη γίνεται μέσα σε κτήριο με ελεγχόμενες συνθήκες. Μέσα στο κτήριο γίνεται

η παραγωγή γόνου των σαλιγκαριών.

Η πάχυνση των σαλιγκαριών γίνεται σε εξωτερικά καλυμμένα πάρκα με χορήγηση σιτηρεσίου

και σύστημα διατήρησης της απαιτούμενης υγρασίας για την αύξηση των σαλιγκαριών.

H θρέψη των σαλιγκαριών γίνεται με τεχνητό σιτηρέσιο ειδικής σύστασης.

Το χρονικό διάστημα που απαιτείται για την αύξηση των σαλιγκαριών από την στιγμή που θα τοποθετηθούν τα νεαρά σαλιγκάρια (γόνος) στα εξωτερικά πάρκα μέχρι να φτάσουν σε εμπορεύσιμο μέγεθος, διαρκεί τέσσερις μήνες.

Η αποδοτικότητα μιας μονάδας εκτροφής σαλιγκαριών υπολογίζεται ανά στρέμμα εξωτερικής καλυμμένης έκτασης και ανέρχεται στους 2 με 5 τόνους το στρέμμα για κάθε παραγωγική περίοδο 4 μηνών.

Το Helix aspersa όπως και τα περισσότερα χερσαία σαλιγκάρια είναι ερμαφρόδιτο ζώο που απαιτεί τη συμβολή και δεύτερου ατόμου για την αναπαραγωγή του γι αυτό χαρακτηρίζεται ως ανεπαρκές ερμαφρόδιτο σαλιγκάρι. Κατά το ζευγάρωμα γίνεται αμοιβαία ανταλλαγή σπερματοζωαρίων ή μονομερής μεταφορά προς το άλλο σαλιγκάρι. Παρόλο που υπάρχει

και η ικανότητα αυτογονιμοποίησης, η περίπτωση αυτή θεωρείται απίθανη ή τουλάχιστονεξαιρετικά σπάνια για το σαλιγκάρι αυτό, αλλά και για την οικογένεια Helicidae.

Το γεγονός αυτό αποδίδεται τόσο στην πρωτανδρική ωρίμανση του γεννητικού συστήματος του σαλιγκαριού

(τα σπερματοζωάρια ωριμάζουν πιο νωρίς από ότι τα ωάρια), όσο και σε ανατομικούς φραγμούς.

Το Helix aspersa αποθέτει από 80 έως 200 αβγά ανά ωαπόθεση τα οποία σχηματίζουν μια μάζα που περιβάλλεται από βλέννα, ώστε να αποφευχθεί ο διασκορπισμός τους κατά την ωαπόθεση και η αφυδάτωσή τους μέσα στο χώμα. Τα σαλιγκάρια προτιμούν υγρά εδάφη πλούσια σε ασβέστιο όπου σκάβουν σε μέγιστο βάθος 6 cm σχηματίζοντας μια «φωλιά» την οποία και καλύπτουν με χώμα με τη βοήθεια του ποδιού τους μετά το τέλος της απόθεσης.

Η απόθεση των αβγών γίνεται συνήθως 9- 13 ημέρες μετά το ζευγάρωμα των σαλιγκαριών και διαρκεί κατά μέσο όρο 9 ώρες. Η επώαση των αβγών των σαλιγκαριών εξαρτάται από τη θερμοκρασία του περιβάλλοντος και συνήθως κυμαίνεται μεταξύ 14- 16 ημέρες

Στρεμματική απόδοση

Η παραγωγικότητα μιας μικτής μονάδας εκτροφής σαλιγκαριών υπολογίζεται ανά στρέμμα εξωτερικής καλυμμένης έκτασης. Η αναπαραγωγική επιτυχία και η φόρτιση των εξωτερικών πάρκων με νεαρά ζώα καθώς και η στρεμματική απόδοση αναλύονται στον παρακάτω πίνακα

Aριθμός σαλιγκαριών (γεννητόρων) στην έναρξη της περιόδου αναπαραγωγής 6.500

Απώλειες σαλιγκαριών 15%

Aριθμός σαλιγκαριών που ωαποθέτουν 5.525

Aριθμός αυγών ανά σαλιγκάρι 120

Συνολικός αριθμός αυγών 663.000

Εκκολαπτική επιτυχία 65%

Aριθμός νεαρών σαλιγκαριών (Γόνος) 450.000

Θνησιμότητα στην πάχυνση 10%

ΠΑΡΑΓΩΓΗ

Tελικός αριθμός σαλιγκαριών 387 000

ΠΡΟΣ ΠΩΛΗΣΗ (ΕΜΠΟΡΕΥΣΙΜΑ)

Aριθμός ατόμων 379.260

Mέσο βάρος (gr)/σαλιγκάρι 13

Συνολικό βάρος (Kgr) 4930

ΓΕΝΝΗΤΟΡΕΣ (για την επόμενη χρονιά)

Aριθμός σαλιγκαριών 7.740

F.S. τηλ. 210 - 8818416 Τμήμα αγροτικών επιδοτήσεων.