Τα αρωματικά φυτά στην Ελλάδα κατέχουν μια περίοπτη θέση στην
φαρμακευτική από την αρχαιότητα μέχρι και σήμερα.
Αλλά αυτό που τα κάνει τόσο πολύτιμα είναι η ποιότητα των αιθέριων
ελαίων που περιέχουν, και σε αυτό, το υπέροχο κλίμα της χώρας μας, συναινεί στην
άριστη ποιότητα και ποσότητα.
Ταυτότητα των Αρωματικών και φαρμακευτικών φυτών.
Η χημική ταυτότητα των αρωματικών φυτών – αυτοφυών ή
καλλιεργούμενων προσδιορίζεται από :
την ποσότητα του αιθέριου ελαίου που παράγουν (απόδοση σε
αιθέριο έλαιο : ml/100gr ξηρού βάρους φυτού)από την ποιοτική και ποσοτική σύσταση αιθέριων ελαίων
(δηλαδή το είδος των ενώσεων που συνιστούν το αιθέριο έλαιο και την εκατοστιαία
συμμετοχή τους).
Και οι δύο παράμετροι ποικίλουν τόσο στα αυτοφυή όσο και στα
καλλιεργούμενα αρωματικά φυτά ως προς:
τα διαφορετικά τμήματα των φυτών που παράγουν αιθέριο έλαιο.
Συνήθως τα άνθη και τα φύλλα παράγουν τις μεγαλύτερες ποσότητες ενώ οι βλαστοί
τη μικρότερη την εποχή συλλογής (εποχική ποικιλότητα).
Όσο αφορά στην ποσότητα, κυρίως συνδέεται με τη φάση ανάπτυξης
του φυτού, πχ. το φασκόμηλο παράγει διπλάσια ποσότητα αιθέριου ελαίου κατά το
καλοκαίρι από την άνοιξη που είναι η εποχή ανθοφορίας του.
Καλλιεργητικές φροντίδες Α.Φ.Φ (Αρωματικών και Φαρμακευτικών
Φυτών).
Αλλά και η σύστασή τους διαφοροποιείται κατά τη διάρκεια του
έτους τη γεωγραφική κλιματική ποικιλότητα. Μεγάλος βαθμός
ποικιλότητας έχει καταγραφεί στους αυτοφυείς πληθυσμούς των αρωματικών φυτών
ανάλογα με την περιοχή εξάπλωσής τους.
Φυτοπροστασία με τα Α.Φ.Φ.
Σημαντική είναι η βιολογική δράση των αιθέριων ελαίων ως
αλληλοπαθητικών δραστικών ουσιών, απωθητικών ή ως προσελκυστικών στην
φυτοπαθογόνο/φυτοφάγο αλληλεπίδραση. Παρατηρήθηκε ότι γύρω από αρωματικά φυτά,
όπως ένα είδος φασκόμηλου (Ελελίφασκος ο λευκόφυλλος – Salvia leucophylla Greene) και η Αρτεμισία
(Αρτεμισία η καλιφορνική - Artemisia californica Less.)
δεν φύτρωναν ετήσια φυτά σε διάμετρο 90cm, ενώ σε απόσταση 2-6m η παρουσία τους ήταν περιορισμένη.
Εξαιτίας αυτού του φαινομένου βρέθηκε ότι πτητικά συστατικά
(πτητικά τερπένια όπως η κινεόλη, η καμφορά, το πινένιο και η θουγιόνη) που
απελευθερώνονται από τα φυτικά είδη δρουν ως αναστολείς της φύτρωσης στο εγγύς
περιβάλλον των φυτών.
Τα τερπενοειδή εκπέμπονται κατά τη διάρκεια θερμών περιόδων
και συμπυκνώνονται στην επιφάνεια του εδάφους γύρω από τα φυτικά είδη.
 |
| η Αρτεμισία (Αρτεμισία η καλιφορνική - Artemisia californica Less.) |
Και στα
Δέντρα!
Μία ακόμη δράση που έχει παρατηρηθεί αφορά στην άμυνα και
στην επούλωση πληγών σε είδη κωνοφόρων δέντρων. Σε συνδυασμό με τις ρητίνες που
εκκρίνουν τα κωνοφόρα σε περίπτωση τραυματισμού, συντελούν στην επούλωση της
πληγής και επομένως στην πρόληψη της εισόδου σε παθογόνους παράγοντες.
Επιπλέον πτητικά μονοτερπένια που εκκρίνονται κατά τη
διάρκεια φυτοφάγου δραστηριότητας ή δραστηριότητας εντόμων λειτουργούν ως
αποτρεπτικά ή αντιβιοτικά για τα φυτά, αλλά επίσης μπορούν να δράσουν και ως
οδηγός για θηρευτές (π.χ. παρασιτικές σφήκες).
Φυτά σε ακραία περιβάλλοντα συχνά πρέπει να αντεπεξέλθουν σε
ακραίες θερμοκρασίες. Η σύνδεση μεταξύ συγκέντρωσης ισοπρενίου (τερπένιο) και
θερμοαντοχής οδήγησε στην εικασία ότι αυτά τα συστατικά αυξάνουν την αντοχή στη
θερμότητα αλληλεπιδρώντας με τις μεμβράνες των φυτών. Μία παρόμοια δράση
εικάζεται και για τις φυσιολογικές και φαρμακολογικές λειτουργίες στον άνθρωπο.
Στη γεωπονική επιστήμη έχουν ήδη πρακτική εφαρμογή ως προαγωγοί της άνθησης,
νηματωδοκτόνα κ.α.
Μέσα από τη διαδικασία της φυσικής επιλογής τα φυσικά
προϊόντα διαθέτουν μία μοναδική και συντριπτική χημική ποικιλότητα και έχουν
εξελιχθεί διαθέτοντας άριστη αλληλεπίδραση με τα βιολογικά μακρομόρια.
Χάρη
στην ποικιλότητα και την εξειδίκευση τα φυσικά προϊόντα παρουσιάζουν τεράστιες
δυνατότητες ως ρυθμιστές μοριακών λειτουργιών, γεγονός που τα καθιστά βασική
πηγή για την ανακάλυψη φαρμάκων και την παροχή σχεδιαστικών προτύπων για την
κατασκευή συνθετικών μορίων.
Η προστασία του φυσικού μας περιβάλλοντος, είναι η πηγή της ζωής
μας και το κληροδότημα στις επόμενες γενναίες.
Η εκμετάλλευση θα πρέπει να γίνετε με γνώμονα την βιώσιμη
και αειφόρα ανάπτυξη και την αρμόνια συμβίωσης του ανθρώπου με την φύση.
Διαβάστε σχετικά άρθρα:
