Είναι θάμνος ή μικρό δέντρο φυλλοβόλο. Κατάγεται απο την
Περσία και απο εκεί διαδόθηκε στην Ινδία και στην Άπω Ανατολή. Στην Ελλάδα
σήμερα καλλιεργείται στην Χίο, Λέσβο, Μυτιλήνη, Σάμο, στα Δωδεκάνησα, Κρήτη,
Αργολίδα, Μαγνησία.
Ο καρπός είναι ράγα, έχει μεγάλο μέγεθος και είναι
σφαιρικός. Ο φλοιός είναι κοκκινοπράσινος ή βιολετί κατά την ωρίμανση. Ένας
κανονικός καρπός περιέχει κατά μέσο όρο 667 σπόρους ενώ κάθε σπέρμα
περιβάλλεται από σάρκα ροδοκόκκινη ή λευκοκίτρινη, χυμώδη γλυκιά ή υπόξινη,
μερικές φορές ελαφρά στυφή.
Τρόπος καρποφορίας. Οι φυλλοφόροι οφθαλμοί εκπτύσσονται την
άνοιξη και δίνουν κανονική ή λογχοειδή βλάστηση που φέρουν ξυλοφόρους και
μικτούς καρποφόρους οφθαλμούς. Οι μικτοί
καρποφόροι εκπύσσονται επίσης την Άνοιξη και δίνουν βραχεία βλάστηση. Η
ροδιά μπαίνει σε αξιόλογη καρποφορία απο τον 3ο με 4ο χρόνο της ηλικίας της. Η
παραγωγική ζωής της υπολογίζεται σε 40 με 50 χρόνια.
Οι ποικιλίες της ροδιάς είναι αυτογόνιμες και για αυτό δεν
υπάρχει πρόβλημα επικονίασης στην καλλιέργεια του οπωροφόρου αυτού δέντρου. Τα
άνθη της στερούνται νέκταρος και επομένως ή μέλισσα φαίνεται να μην είναι
αναγκαία για την αύξηση της παραγωγής. Αναφέρεται ότι έντομα των γενών cetonia
, trichodes, πιθανόν να ευνοούν την επικονίαση και την γονιμοποίηση των ανθέων της
ροδιάς ως γυρεοσυλλέκτες καθώς τα επισκέπτονται. Στις ΗΠΑ, μερικοί καλλιεργητές
πιστεύουν ότι η μέλισσα ευνοεί την καρπόδεση της ροδιάς.
Πολλαπλασιάζεται με ξυλοποιημένα μοσχεύματα κατά την
διάρκεια του χειμώνα, καθώς επίσης και με παραφυάδες ή φυλλοφόρα καλοκαιρινά
μοσχεύματα. Εμπειρικά η μέθοδος πολλαπλασιασμού με ξυλοποιημένα μοσχεύματα έχει
μεγάλα ποσοστά επιτυχίας. Αυτός γίνεται ως εξής :
• Αποκόπτεται
τμήμα του ξυλοποιημένου βλαστού μήκους 30 με 50 εκατοστά, ηλικίας ενός έτους
απο το δέντρο.
• Εν
συνεχεία γίνονται δύο σχισμές εκατέρωθεν της βάσης του μοσχεύματος και
τοποθετείται σε σκόνη ορμόνης ριζοβολίας ή ακόμα και σε διάλυμα ορμόνης.
• Τοποθετείται
αρχικά σε υπόστρωμα αδρανές(πχ περλίτη) και εν συνεχεία αφού ριζώσει
μεταφυτεύεται καλύτερα σε γλάστρα με μείγμα τύρφη/περλίτη (1/1).
Ποικιλίες
Οι πιο αξιόλογες ποικιλίες της ροδιάς είναι η dolce nostrana
(με έντονο κόκκινο χρώμα, σπόροι γλυκείς
και φλοιός λεπτός) , dolce alapia (σπόροι γλυκείς, φλοιός λεπτός), dolce a
dente di cavallo (σπόροι επιμήκεις), amara verace (υπόξινη, φλοιός ανοιχτόχρωμος,
κόκκινος), wonderful (θεωρείται μία απο τις καλύτερες), ruby red, Granada. Οι
ελληνικές ποικιλίες έχουν προέλθει απο σπορόφυτα και στο εμπόριο φέρονται με το
όνομα του τόπου προέλευσης (τσιροπόδια, ξινή Πατρών, καράβελος, πολίτικη, Ερμιόνης
κτλ).
Κλίμα - Έδαφος.
Η ροδιά ευδοκιμεί σε περιοχές θερμές.
Θεωρείται πιό ανθεκτική στο ψύχος απο τα εσπεριδοειδή και την ελιά. Ανέχεται
μακρές περιόδους ξηρασίας και πτώση της θερμοκρασίας πολύ κάτω απο το 0. Η
υψηλή θερμοκρασία του καλοκαιριού ευνοεί την ωρίμανση των καρπών. Εχει μικρές
απαιτήσεις σε ψύχος για την διακοπή του λήθαργου των οφθαλμών της (150 με 400
ώρες κάτω απο τους 7ο C). Δεν ανέχεται περιοχές με ομίχλη ή ψυχρούς ανέμους.
Ευδοκιμεί καλύτερα σε εδάφη μέσης σύστασης, βαθιά, γόνιμα, νοτερά και
αρδευόμενα. Ανέχεται μέτρια αλκαλικά εδάφη ενώ τα πολύ υγρά εδάφη θεωρούνται
ακατάλληλα.
Καλλιεργητική τεχνική.
Η προετοιμασία του εδάφους, η φύτευση
των δενδρυλλίων της ροδιάς και η καλλιέργεια του εδάφους είναι ή ίδια με εκείνη
των πυρηνοκάρπων. Οι αποστάσεις φύτευσης των δέντρων είναι 4 μέτρα μεταξύ των
γραμμών και 3 μέτρα επί της γραμμής.
Το πότισμα ιδιαίτερα κότα το καλοκαίρι είναι αναγκαίο γιατί
διατηρεί σταθερή την παραγωγικότητα των δέντρων κα συμβάλλει στην παραγωγή
καρπών ανωτέρας ποιότητας. Θα πρέπει να αναφέρουμε ότι η ροδιά χαρακτηρίζεται
από έντονη διαπνοή των φύλλων της και σε περίοδο ξηρασίας , τα φύλλα απορροφούν
νερό από τους καρπούς με αποτέλεσμα την μείωση της παραγωγής και υποβάθμιση της
ποιότητας των καρπών. Όσον αφορά την λίπανση, θεωρείται απαιτητική σε άζωτο. Το
κλάδεμα διαμορφώνεται συνήθως σε δέντρο με ένα ή πολλούς κορμούς. Επειδή
σχηματίζει πολλές παραφυάδες, το κλάδεμα καρποφορίας θα πρέπει να συνίσταται σε
αφαίρεση των παραφυάδων και σε αραίωση των κλάδων της κόμης για να ενθαρρύνουμε
την παραγωγή νέας καρποφόρας λογχοειδούς βλάστησης.
Ωρίμανση και συγκομιδή.
Τα ρόδια είναι ώριμα όταν ο φλοιός τους αποκτήσει το
χαρακτηριστικό χρώμα της ποικιλίας κατά την ωρίμανση και ο χυμός γίνει
βαθυκόκκινος αλλά πριν ακόμα οι καρποί σχιστούν. Το σχίσιμο των καρπών
πιστεύεται ότι οφείλεται σε ακανόνιστα ποτίσματα και στην σκλήρυνση του φλοιού
τους απο τη έκθεση αυτών στις ζεστές ηλιακές ακτίνες. Αντιμετωπίζεται συνήθως
με τακτικά ποτίσματα , σε συνδυασμό με σκίαση των καρπών και με αντιδιαπνευστικές ουσίες όπως είναι το
vapor gard το οποίο και ψεκάζεται κατά την ανάπτυξη των καρπών. Κατάλληλη
συγκέντρωση του παραπάνω αντιδιαπνευστικού είναι 0,25%. Η συγκομιδή γίνεται το
φθινόπωρο και η συλλογή γίνεται με αποκοπή του ποδίσκου σε μήκος μισό εκατοστό,
χωρίς να ζημιωθεί ο φλοιός των καρπών και πάντοτε με το χέρι.
Εχθροί και ασθένειες.
Προσβάλλεται κυρίως απο την μύγα της μεσογείου, την ζευζέρα,
τον ψευδόκοκκο, τον αλευρώδη και τις αφίδες. Όσον αφορά τις ασθένειες,
αναφέρουμε τις σήψεις των καρπών, τη αλτερναρίωση, το πενικίλλιο αλλά και
διάφορα πτηνά και τρωκτικά τα οποία προσβάλλουν τα ρόδια. Επίσης τα ποντίκια
ανοίγουν οπές και τρώνε το εσωτερικό τους ενώ οι καρποί παραμένουν ακόμα στο
δέντρο. Χρησιμοποιούνται πλαστικές σακούλες για να καλύπτουν τους καρπούς και
να τους προστατεύουν απο τα πουλιά.
Ευεργετικές ιδιότητες του ροδιού.
Ο χυμός του ροδιού έχει υψηλή αντιοξειδωτική δράση και υψηλή
συγκέντρωση σε ολικές φαινόλες. Η αντιοξειδωτική του δράση είναι απο τις
υψηλότερες μεταξύ των διάφορων φρούτων και τροφίμων γενικότερα. Το ρόδι
χαρακτηρίζεται απο τις αντικαρκινικές του ιδιότητες ενώ η αυξημένη κατανάλωση ροδιού βρέθηκε ότι
μπορεί να αποτρέψει την ανάπτυξη καρκινικών όγκων και να μειώσει την καρκινογένεση.
Το ρόδι επίσης προστατεύει απο τον καρκίνο του προστάτη και του οισοφάγου.
Προάγει την νεανικότητα του δέρματος. Έχει αντιφλεγμονώδης δράση και
προστατεύει απο την υπέρταση, τον διαβήτη, την νόσο του Αλτσχάιμερ, την
παχυσαρκία. Η τακτική κατανάλωση του ροδιού μειώνει τον κίνδυνο της
στηθάγχης.
Αποδόσεις και διάθεση προϊόντων.
Η ροδιά αρχίζει απο το τρίτο έτος της εγκατάστασης στον
αγρό, με απόδοση γύρω στα 300 κιλά ανά στρέμμα, στο 4ο έτος με 800 κιλά ανά
στρέμμα, στο 5ο έτος με 1200 κιλά ανά στρέμμα και σταθεροποιείται το 6ο έτος με
2000 κιλά ανά στρέμμα.
Διάθεση των προϊόντων.
Πριν αποφασίσει κάποιος να ασχοληθεί με την καλλιέργεια της
ροδιάς, θα πρέπει να έχει εξασφαλίσει την διάθεση των τελικών προϊόντων.
Καλό είναι να έρθει
σε επαφή με εταιρείες οι οποίες ασχολούνται τόσο με την διάθεση όσο και με την
εξαγωγή του ροδιού (πχ Αλφειός Ρόδι ΑΕ). Επίσης μπορεί κάποιος να διαθέσει το προϊόν
του στις λαϊκές αγορές και στα μεγάλα καταστήματα ενώ οι διάφορες εταιρείες που ασχολούνται, έρχονται απευθείας
σε επικοινωνία με τις ξένες, οι οποίες εκδηλώνουν το ενδιαφέρον τους για εισαγωγή
ελληνικών φρούτων και γενικότερα γεωργικών προϊόντων, μέσω του υπουργείο
εξωτερικών.
Άρθρο για τις Αγροτικές Ευκαιρίες® από :
Γραμματέα Αναστασία, Γεωπόνος ΓΠΑ. anastagra@yahoo.gr
Διαβάστε σχετικά για εναλλακτικές καλλιέργειες
