 |
Jatropha curcas
|
Η γιατρόφα είναι ένας αειθαλής θάμνος ή ακόμα μπορεί να
γίνει μικρό δέντρο το οποίο να αποκτήσει το ύψος κάποιων μέτρων ανάλογα με τις
συνθήκες . Καλλιεργείται κυρίως στην τροπική και υποτροπική ζώνη όπου
επικρατούν σχετικά υψηλές θερμοκρασίες.
Φέρει αρσενικά και θηλυκά άνθη στο ίδιο φυτό με λιγότερα ωστόσο τα θηλυκά.
Οι καρποί είναι ελλειψοειδείς , πράσινοι και χυμώδεις οι
οποίοι κιτρινίζουν και μετά καφετιάζουν ανάλογα με την ηλικία τους. Οι καρποί
είναι έτοιμοι για συγκομιδή, τρείς μήνες μετά την άνθηση και κάθε καρπός
περιλαμβάνει δύο ή και τρεις μαύρους σπόρους . Η γιατρόφα αναπτύσσεται ταχύτατα
μέσα σε 10 μέρες από την σπορά της. Η ανάπτυξη είναι ταχεία και το φυτό ίσως
φτάσει σε ύψος ένα μέτρο μέσα σε πέντε μήνες. Αναπτύσσονται πλάγιοι βλαστοί και
η βλαστητική ανάπτυξη λαμβάνει χώρα κατά την περίοδο που επικρατεί υγρασία. Σε
ξηροθερμικές συνθήκες υπάρχει μικρή ανάπτυξη και το φυτό ρίχνει τα φύλλα του.
Χρήσεις της γιατρόφας
• Είναι
ενεργειακό φυτό.
• Χρησιμοποιείται
για προβλήματα διάβρωσης.
• Αποδίδει
θρεπτικά συστατικά στο έδαφος
• Θεραπευτικές
ιδιότητες των φύλλων του, τα οποία όταν εφαρμόζονται πάνω σε πληγές , έχουν επουλωτικές
ιδιότητες. Το εκχύλισμα από τα φύλλα χρησιμοποιείται για την καταπράυνση των
συμπτωμάτων από τις αιμορροΐδες ενω το αφέψημα χρησιμοποιείται κατά του βήχα.
ΚΑΛΛΙΈΡΓΕΙΑ
Η γιατρόφα καλλιεργείται σε υποτροπικές και υποτροπικές
περιοχές ακόμα και σε χαμηλότερα ύψη.
Είναι ουδέτερο όσον αφορά το μήκος της ημέρας και ενδεχομένως να ανθήσει σε
οποιαδήποτε εποχή. Καλλιεργείται ακόμα και στην Αίγυπτο ενώ ενδεχομένως να
μπορεί να καλλιεργηθεί και στις νοτιότερες περιοχές της χώρας μας αρκεί να μήν
σημειώνονται χαμηλές θερμοκρασίες. Οι βαθιές ρίζες του φυτού, το καθιστούν
ανθεκτικό σε ξηρά και άγονα εδάφη με
αποτέλεσμα το φυτό να μπορεί να επιβιώσει σε ύψος βροχόπτωσης μικρότερο από 250
χιλιοστά , μειώνοντας ωστόσο τις αποδόσεις σε σπόρο. Οι κανονικές θερμοκρασίες
κυμαίνονται από 20-28οC ενώ οι πολύ υψηλές
θερμοκρασίες μπορεί να μειώσουν τις αποδόσεις . Το φυτό αρέσκεται σε άπλετο
ηλιακό φώς
Το κατάλληλο έδαφος για την γιατρόφα είναι τα αμμοπηλώδη με βάθος
περίπου 45 εκατοστά. Η γιατρόφα είναι γνωστό φυτό για την ικανότητα να αντέχει
σε πολύ φτωχά και ξηρά εδάφη , καταστάσεις
ενδεχομένως οριακές για άλλες καλλιέργειες. Ωστόσο αυτή η ικανότητα επιβίωσης
δεν σημαίνει ότι το φυτό αποκτά την μέγιστη
παραγωγικότητα του στις συνθήκες αυτές.
πολλαπλασιασμός
Γίνεται κυρίως με μοσχεύματα ή με σπόρο από μητρικά φυτά με
υψηλές αποδόσεις και υψηλή περιεκτικότητα σε έλαια. Ωστόσο ο πολλαπλασιασμός με
μοσχεύματα θεωρείται ο ιδανικότερος τρόπος, τόσο εξαιτίας των μεγάλων αποδόσεων
όσο και της ομοιομορφίας με τις προηγούμενες συγκομιδές. Τα μοσχεύματα
παραλαμβάνονται από ξύλο ηλικίας ενός έτους και το μήκος αυτού κυμαίνεται από
25-120 εκατοστά. Όσον αφορά τον πολλαπλασιασμό με σπόρο, υποστηρίζεται επίσης ότι
τα σπορόφυτα αντέχουν περισσότερο σε ακραίες συνθήκες και έλλειψη νερού. Η σπορά γίνεται σε σπορεία και η μεταφύτευση
3 μήνες αργότερα.
Στις χώρες που καλλιεργείται η γιατρόφα σε μεγάλη κλίμακα, ο
χρόνος αναφύτευσης των σποροφύτων στο χωράφι , συμπίπτει με την περίοδο των
βροχών. Αφού έχουν αποκτήσει μέγεθος γύρω στα 20-30 εκατοστά, μεταφυτεύονται
στο χωράφι σε πυκνότητες 250 φυτά ανά στρέμμα.
Μόλις εγκατασταθεί το φυτό, η ανάπτυξη είναι ραγδαία.
Απαιτήσεις σε νερό και λιπαντικά στοιχεία
Δεν είναι φυτό ιδιαίτερα απαιτητικό σε λιπαντικά στοιχεία
και νερό . Ωστόσο για μία ικανοποιητική παραγωγή, η προσθήκη μικρών ποσοτήτων αζώτου,
φωσφόρου και καλίου αυξάνει την παραγωγή. Οι ανάγκες σε νερό υφίστανται μόνο κατά
την βλαστητική περίοδο
Αποδόσεις
Αναφέρονται αποδόσεις με μεγάλες διακυμάνσεις δηλαδή από
0,4-12 τόνους σπόρους ανά δέκα στρέμματα. Το ποσοστό του λαδιού το οποίο περιέχεται
στον σπόρο της γιατρόφας κυμαίνεται από 30-35%.
Συγκομιδή
Οι σπόροι είναι έτοιμοι για συγκομιδή περίπου 90 ημέρες μετά
την άνθηση και οι καρποί έχουν αρχίσει να κιτρινίζουν. Μόλις οι καρποί
συγκομίζονται, αποξηραίνονται και οι σπόροι απομακρύνονται από τα τοιχώματα του
καρπού. Από τους σπόρους αυτούς, εξάγεται το έλαιο
Ιδιότητες του ελαίου της γιατρόφας.
• Η
παρουσία των ακόρεστων λιπαρών οξέων επιτρέπει στο έλαιο αυτό να παραμένει υγρό
ακόμα και σε χαμηλές θερμοκρασίες. Η χαμηλή περιεκτικότητα σε θείο, σημαίνει
χαμηλές εκπομπές σε επικίνδυνα αέρια, όταν το έλαιο χρησιμοποιείται ώς καύσιμο.
Η παραγωγή βιοντήζελ από την γιατρόφα γίνεται με την γνωστή διαδικασία της παραγωγής
βιοντήζελ από όλα τα ενεργειακά φυτά
• Έλαιο
φωτιστικό.
• Το έλαιο
της γιατρόφας έχει ουσίες που γιατρεύουν από δαγκώματα φιδιών αλλά και διάφορων
παρασίτων καθώς επίσης αποτελεί σημαντικό εντομοκτόνο για διάφορα έντομα που
προσβάλλουν το βαμβάκι και το σόργο
Αποκλειστικό άρθρο για τις Αγροτικές Ευκαιρίες®
Γραμματέα Αναστασία
Γεωπόνος ΓΠΑ
anastagra@yahoo.gr
