Με όνομα από την Περσία το Hibiscus cannabinus της οικογένειας Malvaceae.
Πρόκειται για φυτό που λόγω των ιδιοτήτων και της χημικής
σύστασης των στελεχών του, χρησιμοποιείται για πληθώρα προϊόντων. Οι βασικές
χρήσεις του φυτού περιλαμβάνουν την παραγωγή ινών, χαρτοπολτού, παρασκευή χαλιών,
μονωτικών υλικών, πλαστικών και διατροφή ζώων. Επιπλέον αποτελεί ένα από τα πιο
διαδεδομένα ενεργειακά φυτά. Δεδομένου των χαρακτηριστικών του που αφορούν την
παραγωγή σε βιομάζα και την δυνατότητα ενσωμάτωσης της καλλιέργειας σε
αμειψισπορά, το κενάφ αποτελεί μία ενδιαφέρουσα καλλιέργεια για χρήση ως
ενεργειακή πρώτη ύλη. Τα τελευταία χρόνια εξετάζεται η χρήση της καλλιέργειας
για την παραγωγή στερεών βιοκαυσίμων.
Οικολογία του φυτού.
Είναι φυτό που προέρχεται από το τροπικό κλίμα και για αυτό
έχει μεγάλες απαιτήσεις σε υγρασία. Η έλλειψη υγρασίας συμβάλλει στην
επιτάχυνση της γήρανσης του φυτού και στην επιβράδυνση του ύψους του φυτού.
Αναπτύσσεται καλύτερα σε εδάφη μέτριας και ελαφρώς μηχανικής σύστασης γιατί θερμαίνονται
καλύτερα και διατηρούν ικανοποιητική υγρασία. Τα αμμώδη εδάφη δεν συγκρατούν
υγρασία και είναι φτωχά σε θρεπτικά συστατικά. Ιδιαίτερα τοξικά για το κενάφ
είναι τα αλατούχα εδάφη αλλά και η παρουσία χλωρίου σε αυτά. Όσον αφορά την
θερμοκρασία , είναι φυτό θερμής εποχής και για αυτό το λόγο η θερμοκρασία δεν
πρέπει να πέφτει κάτω από 1 5οC. Είναι φυτό που θέλει άπλετο ηλιακό φως.
Καλλιεργητικές εργασίες.
Πριν από την σπορά, πρέπει το
έδαφος να υποστεί διάφορες κατεργασίες για την δημιουργία ευνοϊκών συνθηκών για
την καλλιέργεια του φυτού. Το φθινοπωρινό όργωμα του χωραφιού που αποτελεί την
πιο σημαντική καλλιεργητική φροντίδα, θα πρέπει να γίνεται πριν από την έλευση
των χαμηλών θερμοκρασιών του χειμώνα. Η ευεργετική επίδραση εξασφαλίζει την
καλύτερη αποσύνθεση των υπολειμμάτων , διευκολύνει την διείσδυση του νερού κα
στην βελτίωση της υφής του εδάφους. Πριν από την σπορά την άνοιξη, γίνονται
όλες οι καλλιεργητικές εργασίες όπως είναι το φρεζάρισμα, το σβάρνισμα και
ισοπέδωση που αποβλέπουν στην τελική προετοιμασία του εδάφους. Οι εργασίες
αυτές επίσης αποσκοπούν στην ενσωμάτωση των λιπασμάτων και την καταστροφή των
ζιζανίων.
Σπορά.
Ο κεναφόσπορος απολυμαίνεται πρίν από την σπορά με
ένα από τα υπάρχοντα μυκητοκτόνα. Οι καιρικές συνθήκες και η κατάσταση του
χωραφιού είναι οι παράγοντες που ρυθμίζουν τον καθορισμό της εποχής της σποράς.
Το κενάφ σπέρνεται αρχές με μέσα άνοιξης και αφού έχουν παρέλθει οι κίνδυνοι
παγετού και χαμηλών θερμοκρασιών. Ο σπόρος που θα χρησιμοποιηθεί θα πρέπει να
είναι πιστοποιημένος. Σύμφωνα με τις βιολογικές ιδιομορφίες της ανάπτυξης του
κενάφ, απαιτείται μία σωστή επιλογή του τρόπου σποράς για την καλλιέργεια ινών.
Συνιστώνται στην παραγωγή φυτών για ίνες, δύο τρόποι σποράς , η μονογραμμική με
αποστάσεις φύτευσης 45 εκατοστά μεταξύ των γραμμών και η δίδυμη, με απόσταση
μεταξύ των δίδυμων γραμμών 50 εκατοστά και οι γραμμές μεταξύ των δύο δίδυμων
γραμμών ,10 εκατοστά περίπου. Η καλύτερη ποσότητα είναι 3 κιλά κεναφόσπορου στο
στρέμμα και συνίσταται η μονογραμμική σπορά ενώ επί της γραμμής, η απόσταση φύτευσης
θα πρέπει να κυμαίνεται 15 εκατοστά περίπου.
Περιποιήσεις μετά την σπορά . Αφορούν σκαλίσματα για την
βελτίωση του αερισμού και της θερμοκρασίας του εδάφους , τα οποία θα πρέπει να
γίνονται κατά το αρχικό στάδιο ανάπτυξης του φυτού.
Λίπανση.
Η πιο ενδεδειγμένη λίπανση για την καλλιέργεια του
κενάφ είναι 15 μονάδες Ν , 15 μονάδες Ρ και 10 μονάδες Κ. Η προσθήκη λιπασμάτων
λαμβάνει χώρα πρίν από την σπορά με το όργωμα ή το δισκοσβάρνισμα, κατά την διάρκεια
της σποράς και κατά την διάρκεια της βλαστικής ανάπτυξης των φυτών με
επιφανειακές λιπάνσεις.
Άρδευση. Είναι φυτό που προτιμά το πότισμα, ιδιαίτερα κατά
την διάρκεια της βλαστητικής ανάπτυξης.
Συγκομιδή. Η επιλογή της εποχής συγκομιδής είναι ιδιαίτερα
σημαντική και καθορίζεται από παράγοντες που αφορούν συνήθως στα χαρακτηριστικά
της ίνας και στην απόδοση σε βιομάζα. Για την παραδοσιακή παραγωγή ινών, η
ποιότητα βελτιστοποιείται με συγκομιδή κατά την διάρκεια της ανθοφορίας. Όταν
το φυτό χρησιμοποιείται για ενεργειακή χρήση, επιδιώκεται η συγκομιδή βιομάζας
με χαμηλή περιεκτικότητα σε υγρασία και ανόργανες ύλες. Με τον ταχύ ρυθμό
ανάπτυξης του φυτού, η συγκομιδή μπορεί να πραγματοποιηθεί σε διάστημα 4 μηνών από
την σπορά. Αυτό συμπίπτει για την χώρα μας, όπου συνήθως η συγκομιδή για
παραγωγή βιομάζας λαμβάνει χώρα 6-7 μήνες από την σπορά, κατά τους μήνες
Νοέμβριο μέχρι και Ιανουάριο.
Αποκλειστικό άρθρο για τις
Γραμματέα Αναστασία
Γεωπόνος ΓΠΑ
