 |
| Η Ντόλλυ ήταν το μόνο αρνί που προερχόταν από ενήλικα κύτταρα προβάτου |
Όπως αναφέρει σε επιστημονικό δημοσίευμα του το Agrocapital
Πρόβατα που φωσφορίζουν στο σκοτάδι ανακοίνωσαν ότι
“έφτιαξαν” επιστήμονες από την Ουρουγουάη, χρησιμοποιώντας γονίδια από μέδουσα!
Σύμφωνα με τους ερευνητές, τα συγκεκριμένα γονίδια βοήθησαν
στην παραγωγή μίας πράσινης φωσφορίζουσας πρωτεΐνης, χάρη στην οποία τα πρόβατα
λάμπουν στο σκοτάδι.
Πάντως, οι επιστήμονες διευκρινίζουν πως και τα εννέα
πρόβατα που γεννήθηκαν στο πλαίσιο ενός πειράματος τον Οκτώβριο του 2012
μεγάλωσαν φυσιολογικά και δεν παρουσίασαν γενετικές ανωμαλίες.
Τα πρόβατα γεννήθηκαν στο Ινστιτούτο Αναπαραγωγής Ζώων της
Ουρουγουάης, ενώ το πείραμα διεξήχθη σε συνεργασία με το Ινστιτούτο Παστέρ.
Βέβαια δεν είναι η πρώτη φορά ενός τέτοιου είδους πειραματισμού,
Όλα ξεκίνησαν με την Κλωνοποίηση.
Τι είναι αυτό;
Κλωνοποίηση ονομάζεται η διαδικασία δημιουργίας ενός ή
περισσότερων πανομοιότυπων αντιγράφων από ένα συγκεκριμένο πρότυπο. Στη
Βιολογία το πρότυπο αυτό μπορεί να είναι ένα απλό μόριο, όπως το DNA, ένα
γονίδιο, ένα κύτταρο ή ακόμη και ένας ολόκληρος οργανισμός.
Τι πίστευαν παλαιότερα οι επιστήμονες για την κλωνοποίηση;
Στα αναπαραγωγικά κύτταρα κάθε οργανισμού το γενετικό υλικό
(DNA) διατηρεί την ικανότητά του να φτιάχνει κάθε είδους ιστό, ενώ στα σωματικά
κύτταρα, εκτός από τα γονίδια που είναι υπεύθυνα για την συγκεκριμένη
λειτουργία των κυττάρων αυτών, τα υπόλοιπα θεωρούνται "κλειδωμένα".
Για παράδειγμα, στα νεφρικά κύτταρα θεωρούνται "κλειδωμένα" όλα τα
άλλα γονίδια, εκτός από αυτά που σχετίζονται με τη νεφρική λειτουργία.
Μέχρι τη δημιουργία της Ντόλλυ το 1996, του πρώτου
κλωνοποιημένου προβάτου, οι επιστήμονες πίστευαν ότι οι πυρήνες από κύτταρα
ενήλικου ατόμου δεν μπορούν να δημιουργήσουν άρτιο οργανισμό, αφού τα αχρείαστα
γονίδια απενεργοποιούνται με άγνωστο μηχανισμό. Από τη δεκαετία, όμως, του 1970
είχε επιτευχθεί κλωνοποίηση βατράχων και αργότερα πολλών άλλων ζώων με τη
χρήση, σε όλες τις περιπτώσεις, εμβρυϊκών κυττάρων.
Ποια είναι η καινοτομία του Ινστιτούτου Roslin;
Η καινοτομία του Ινστιτούτου Ρόσλιν του Εδιμβούργου (Σκοτία) που
δημιούργησε τη Ντόλλυ, το πρώτο κλωνοποιημένο πρόβατο, είναι ότι οι επιστήμονες
χρησιμοποίησαν, για πρώτη φορά με επιτυχία, κύτταρα από το μαστό ενήλικου
προβάτου και όχι εμβρυϊκά κύτταρα όπως στα παλαιότερα πειράματα. Η επιτυχία
αυτής της κλωνοποίησης έδειξε ότι τα ενήλικα κύτταρα διατηρούν τον πολυδύναμο
χαρακτήρα τους και μπορούν να επαναπρογραμματιστούν, δίνοντας γένεση όχι μόνο
σε συγκεκριμένα όργανα, αλλά και σε ολόκληρο οργανισμό.
Πώς δημιουργήθηκε η Ντόλλυ;
Το κύτταρο-δότης του πυρήνα και επομένως του γενετικού
υλικού λήφθηκε από πρόβατο ράτσας Finn Dorset. Από τα ωάρια, που δόθηκαν από
πρόβατο ράτσας Scottish Blackface, αφαιρέθηκε ο πυρήνας, ουσιαστικά δηλαδή τα
χρωμοσώματα, με μικροχειρουργική. Στα ωάρια αυτά εισήχθη στο εργαστήριο ο
πυρήνας από το κύτταρο-δότη, με τη βοήθεια ηλεκτρικού παλμού. Τα έμβρυα
κυοφορήθηκαν στα πρόβατα Blackface. Οι κυήσεις που επιτεύχθηκαν ήταν 21, ενώ
από τα έμβρυα που προέκυψαν τα 13 (62% έναντι 6% του φυσιολογικού) πέθαναν πριν
τη γέννησή τους. Από τα 8 έμβρυα που γεννήθηκαν (38%) το ένα πέθανε αμέσως μετά
τη γέννα. Όλα τα έμβρυα είχαν τα χαρακτηριστικά του προβάτου-δότη. Η Ντόλλυ
ήταν το μόνο αρνί που προερχόταν από ενήλικα κύτταρα προβάτου.
Η Dolly είναι πανομοιότυπος κλώνος;
Η Dolly δεν είναι 100% όμοιος κλώνος, διότι εκτός από το
πυρηνικό DNA του κυττάρου, υπάρχει και το μιτοχονδριακό DNA, που βρίσκεται στο
κυτταρόπλασμα, εκτός του πυρήνα, και παραμένει αμετακίνητο στο ωάριο της
‘’θετής’’ μητέρας. Το μιτοχονδριακό DNA κωδικοποιεί στον άνθρωπο τουλάχιστον 13
πρωτεΐνες και οι γενετικές του αλλαγές (μεταλλάξεις) συνδέονται με τη
διαδικασία γήρανσης των κυττάρων.
Πόσο εύκολα έγινε η κλωνοποίηση;
Η διαδικασία στο Ινστιτούτο Roslin δεν ήταν καθόλου εύκολη,
αφού από τα 276 πειράματα κλωνοποίησης μόνο η Dolly επέζησε και αναπτύχθηκε από
διαφοροποιημένα κύτταρα που λήφθηκαν από το μαστό προβάτου Finn Dorset (ποσοστό
επιτυχίας 0,36%).
Ποια είναι τα προβλήματα που προκύπτουν;
Γενικά, για κάθε εκατό πειράματα παραγωγής κλωνοποιημένων
οργανισμών, πετυχαίνουν περίπου τα δύο, ενώ από τις κυήσεις που προκύπτουν μόνο
ένα μικρό ποσοστό εμβρύων επιβιώνει μετά τη γέννηση. Επιπλέον, τα θηλυκά που
έχουν προσφέρει τη μήτρα τους παρουσιάζουν αυξημένα ποσοστά αναίτιων θανάτων.
Επίσης, τα έμβρυα από κλωνοποίηση παρουσιάζουν σοβαρά προβλήματα στον
πλακούντα, στον εγκέφαλο και τους νεφρούς, εμφανίζουν σημαντικές δυσλειτουργίες
στο ανοσοποιητικό σύστημα, έχουν σοβαρά προβλήματα στην καρδιά και στους
πνεύμονες και φαίνεται να εμφανίζουν διαταραχές συμπεριφοράς. Οι ανωμαλίες στα
κλωνοποιημένα έμβρυα οφείλονται πιθανότατα στο γεγονός ότι δεν γίνεται
φυσιολογική ωρίμανση των αναπαραγωγικών κυττάρων.
 |
| η πληθωρική τραγουδίστρια Dolly Parton, |
Τι απέγινε τελικά η Ντόλλυ;
Η Ντόλλυ, που πήρε το όνομά της από την πληθωρική
τραγουδίστρια Dolly Parton, έφυγε από τη ζωή με θανατηφόρο ένεση (ευθανασία)
στην ηλικία των 6 ετών, αφού έπασχε από καρκίνο του πνεύμονα και παραμορφωτική
αρθρίτιδα. Σημειώνεται ότι τα πρόβατα της ίδιας ράτσας ζουν συνήθως 11-12
χρόνια. Η νεκροτομική εξέταση, εκτός από τα παραπάνω, δεν έδειξε άλλη
αξιοσημείωτη ανωμαλία. Η Ντόλλυ κατά τη διάρκεια της ζωής της γέννησε έξι
φυσιολογικά αρνιά, ενώ μετά το θάνατό της ταριχεύθηκε και έτσι σήμερα κατέληξε
να αποτελεί έκθεμα στο Edinburgh’s Royal Museum.
Τι γίνεται μετά τη Ντόλλυ;
Αναμφισβήτητα τα εργαστηριακά πειράματα δεν έχουν δώσει
ακόμη τα αναμενόμενα αποτελέσματα στην τεχνική της κλωνοποίησης, η οποία μπορεί
να χρησιμοποιηθεί είτε για θεραπευτικούς, είτε για αναπαραγωγικούς σκοπούς. Η
δημιουργία του πρώτου κλωνοποιημένου θηλαστικού από ενήλικα κύτταρα, αναμφίβολα
αποτελεί ορόσημο στην εξέλιξη της επιστήμης. Σε κάθε περίπτωση, όμως, είναι
απαραίτητο να γίνει σαφής και απόλυτος διαχωρισμός μεταξύ των τεχνικών κλωνοποίησης
που εφαρμόζονται για τη παρασκευή χρήσιμων ουσιών για τον άνθρωπο και εκείνων
που χρησιμοποιούνται για να ικανοποιήσουν την ανθρώπινη αλαζονεία και
ματαιοδοξία.
Τελικά η γνώμη μας είναι ότι δεν θα αργήσει (ή και μπορεί να
έχει γίνει αλλά δεν έχει κοινοποιηθεί) που θα δούμε τον πρώτο ανθρώπινο κλώνο.
Εμείς πάντως επιμένουμε στον (δοκιμασμένο) παραδοσιακό τρόπο
αναπαραγωγής του ανθρώπινου είδους! Κι ας μας πούνε οπισθοδρομικού! ΑγροτικέςΕυκαιρίες.
 |
| Σχετική ταινία: The Black sheep (απο τη Νέα Ζηλανδία). |
 |
