Το φυτό ginger ανήκει
στην οικογένεια zingiberaceae. Το χρησιμοποιούμενο μέρος του είναι το ρίζωμα.
Ιστορία. Το φυτό αυτό χρησιμοποιήθηκε ευρέως απο την
κινεζική και ινδική ιατρική πάνω απο 25 αιώνες. Χρησιμοποιήθηκε επίσης στην
μεξικάνικη παραδοσιακή ιατρική κυρίως για την θεραπεία των γαστρεντερικών
προβλημάτων. Τα ριζώματα περιέχουν κυρίως έλαια, τερπενοειδή και γκιγκερόλες.
Περιγραφή.
Το εδώδιμο ginger είναι ένα αειθαλές πολυετές φυτό το οποίο
όμως καλλιεργείται ως ετήσιο για εμπορική παραγωγή. Καλλιεργείται στις τροπικές
και υποτροπικές περιοχές της γης. Αυτό σημαίνει ότι μπορεί να καλλιεργηθεί και στην Ελλάδα, στις
νοτιότερες περιοχές τουλάχιστον. Καλλιεργείται κυρίως για το υπόγειο μέρος του
(ρίζωμα) το οποίο έχει χρώμα κίτρινο αλλά εάν εκτεθεί στο φώς, πρασινίζει . Οι
βλαστοί φθάνουν σε ύψος 1,20 μέτρα και προέρχονται απο οφθαλμούς του ριζώματος.
Τα φύλλα είναι λογχοειδή, λεία ενώ η ταξιανθία είναι κωνοειδής και αποτελείται
απο σειρά βράκτιων φύλλων στο εσωτερικό των οποίων βρίσκονται τα άνθη, με χρώμα
απο πορτοκαλί έως άσπρο. Τέλος οι καρποί είναι κάψες.
• Ginger
μεγάλο. Το χρώμα του ριζώματος είναι κίτρινο και είναι μεγαλύτερο απο τις
επόμενες δύο άλλες ποικιλίες που θα αναφέρουμε. Χρησιμοποιείται ώς φρέσκια ή
αποξηραμένη αλλά και ως επεξεργασμένο προϊόν.
• Ginger
μικρό. Είναι μικρότερο απο την προηγούμενη ποικιλία και καταναλώνεται
αποκλειστικά ως αποξηραμένη ώριμη.
• Ginger
κόκκινο. Είναι ιδανικό για την αξιοποίηση του αιθέριου ελαίου.
Συστατικά. Το βασικότερο συστατικό του ριζώματος είναι τα
αιθέρια έλαια που περιέχει. Χαρακτηριστικά αναφέρουμε ότι περιέχει πληθώρα
συστατικών και η ποσοτική περιεκτικότητα σε αιθέριο έλαιο ανέρχεται τα 4%(10
κιλά ριζώματα περιέχουν 400 γραμμάρια αιθέριου ελαίου). Τα βασικότερα συστατικά
αυτού είναι το a-pinene, camphene, zingiberene, sabinene, geranial,
1,8-cineole. Το αιθέριο έλαιο παραλαμβάνεται με απόσταξη ατμού.
Εδαφοκλιματικές συνθήκες. Αναπτύσσεται κυρίως σε καλά
αποστραγγιζόμενα εδάφη με ΡΗ από 5,5-6,5. Το έδαφος θα πρέπει να είναι πλούσιο
σε οργανική ουσία, ανόργανα συστατικά και ασβέστιο.
Φύτευση. Γίνεται αρχές άνοιξης ή αρχές φθινοπώρου διότι έχει
μεγάλες απαιτήσεις σε νερό. Οι νωρίτερες ανοιξιάτικες φυτεύσεις μπορεί
να οδηγήσουν σε φτωχή ανάπτυξη λόγω των χαμηλών θερμοκρασιών του
εδάφους. Το άριστο εύρος θερμοκρασιών είναι απο 18-25ο C και ΣΥ 75%.
Συνήθως φυτεύεται σε σαμάρια. Το ρίζωμα που χρησιμοποιούμε
ως πολλαπλασιαστικό υλικό, κόβεται σε κομμάτια προκειμένου κάθε ένα να περιέχει
4 τουλάχιστον οφθαλμούς. Καλό είναι να έχει προηγηθεί η εμβάπτιση του ριζώματος
σε μυκητοκτόνο. Εν συνεχεία, το κάθε κομμάτι του ριζώματος φυτεύεται στο χωράφι
με το σύστημα της διπλής γραμμής. Ανάμεσα στις διπλές γραμμές η απόσταση είναι
1 μέτρου. Απο εκεί περνάει και κανάλι 30 εκατοστών πλάτους. Εντός των διπλών
γραμμών, η απόσταση είναι 25-45 εκατοστά και πάνω στην γραμμή, 15-20 εκατοστά.
Η βλάστηση αρχίζει σε έναν περίπου μήνα.
Λίπανση. Πριν την εγκατάσταση της φυτείας, καλό είναι να
έχουμε προσθέσει κοπριά αλλά και 80 κιλά Ρ, 100 κιλά Κ και 120 κιλά Ν ως βασική
λίπανση. Το τελευταίο χορηγείται σε τρείς δόσεις, η πρώτη με την βασική λίπανση
πριν την εγκατάσταση της φυτείας, η δεύτερη μετά απο 1,5 μήνα και η τρίτη μετά
απο 3 μήνες.
Άρδευση. Είναι απαιτητικό σε νερό. Χρειάζεται αρκετά
ποτίσματα κατά τους καλοκαιρινούς και ανοιξιάτικους μήνες.
Ζιζανιοκτονία.
Αποτελεί απαραίτητη καλλιεργητική τεχνική ιδίως τους πρώτους μήνες μετά την
εγκατάσταση του φυτού. Μπορεί να γίνεται είτε μηχανικά, είτε χειρωνακτικά είτε
με την χρήση εκλεκτικών ζιζανιοκτόνων.
Συγκομιδή. Μεγάλη
προσοχή θα πρέπει να δίνεται κατά την συγκομιδή, επειδή η επιδερμίδα του
ριζώματος είναι ευαίσθητη και μπορεί να προκληθούν ζημιές σε αυτόν. Κανονικά η συγκομιδή λαμβάνει χώρα
όταν τα φύλλα αρχίζουν και γίνονται κίτρινα και ο βλαστός πέσει. Σε αυτό το
στάδιο, το ρίζωμα έχει σταθερή επιδερμίδα και δεν κινδυνεύει ιδιαίτερα κατά
τους μετασυλλεκτικούς χειρισμούς. Η συγκομιδή μοιάζει πολύ με αυτή της πατάτας.
Μετά την συγκομιδή, τα ριζώματα πλένονται στο νερό και αποξηραίνονται είτε στον
ήλιο είτε σε φούρνους. Κατά την αποθήκευση θα πρέπει να υπάρχουν οι επιθυμητές
συνθήκες θερμοκρασίας και υγρασίας.
Ασθένειες. Υπάρχουν πολλοί εχθροί και ασθένειες οι οποίες
προσβάλλουν είτε το φύλλωμα είτε τα ριζώματα. Οι κυριότερες ασθένειες είναι οι
προσβολές απο βακτήρια, φουζάριο, νηματώδεις αλλά και τη πυρινοχαίτη.
Μετασυλλεκτικές ασθένειες είναι κυρίως ο ασπέργιλος, το φουζάριο, το πύθιο κτλ.
Έντομα που προσβάλλουν την καλλιέργεια είναι η αφίδα της μπανάνας, φυλλοκνήστες.
Βιολογική αξία του ginger.
• Δρα
εναντίον της ναυτίας και του εμετού κυρίως, δρώντας στο πεπτικό σύστημα. Η
gingerol που περιέχει, θεωρείται ότι έχει αντιεμετικές και αντισερατογεννητικές
δραστηριότητες ενώ αναστέλλει την κυκλοοξυγένεση.
• Ρυθμίζει
την όρεξη . Χρησιμοποιείται ως χωνευτικό. Έχει εκτιμηθεί ως εξαγωγέας αερίων
και διεγερτικό της γαστρεντερικής περιοχής. Έχει χρησιμοποιηθεί ως ανακουφιστικό
των φουσκωμάτων και των κολικών.
• Χρησιμοποιείται
για προσωρινή χρήση των γαστρικών ελκών
• Έχει
αναφερθεί ότι περιέχει έναν αντιισταμινικό παράγοντα.
• Βελτιώνει
την κυκλοφορία του αίματος
• Χαμηλώνει
το επίπεδο της γλυκόζης σε θεραπεία
εναντίον του διαβήτη
• Δρα ώς
αντιφλεγμονώδες εναντίον του ρευματικού πόνου και της αρθρίτιδας
• Δρα ως
ήπιο αντιπυρετικό
• Εναντίον
του βήχα, πονόλαιμου και αναπνευστικών
παθήσεων
• Τοπική
χρήση, παρουσιάζει αντισηπτική δράση
• Οι ρίζες
του φυτού έχουν θετική επίδραση στο καρδιαγγειακό σύστημα
Γραμματέα Αναστασία,Γεωπόνος ΓΠΑ
anastagra@yahoo.gr